Sau ba năm khởi nghiệp và làm việc cùng nhiều bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z, tôi nhận thấy các bạn rất năng động và nhiệt huyết. Tuy nhiên, điểm còn thiếu thường gặp ở một số bạn là ý chí và sự kiên cường. Những phẩm chất này là chìa khóa giúp các bạn tiến xa hơn trong công việc. Có thể các bạn chưa hình dung rõ ràng về cách rèn luyện ý chí và sự nỗ lực để đạt hiệu quả tối đa. Vì vậy, tôi muốn chia sẻ trải nghiệm của chính mình, nhằm giúp các bạn trẻ hình dung rõ hơn về con đường tôi đã đi qua. Hy vọng qua đó, các bạn sẽ kiên trì đi trên con đường mình chọn được thành tựu cao quý nhất.
Công việc đầu tiên
Năm 2009, tôi tốt nghiệp với nhiều hoài bão trong cuộc sống. Tôi mong muốn có cuộc sống riêng, không phụ thuộc vào bố mẹ vì tôi nhận thức rõ rằng họ đã cố gắng rất nhiều, và giờ đây tôi phải tự bước đi trên đôi chân của chính mình. Sau khi tốt nghiệp RMIT, tôi tự tin rằng mình rất ngon và sẽ sớm có công việc tốt. Tôi xin thực tập tại một công ty phần mềm xịn sò nằm trên đường Lê Duẩn. Công việc đầu tiên của tôi là giới thiệu sản phẩm trắc nghiệm tính cách để chọn ngành học phù hợp cho các học sinh cấp 3. Mỗi ngày vào công ty, tôi phải gọi điện để chào sản phẩm và hẹn gặp người đứng đầu các trường để giới thiệu về sản phẩm. Lần đầu tiên cầm điện thoại để gọi cho các trường, tôi rất run, và trong lòng như đang đánh trống. Hầu như tất cả các lần tôi gọi đều bị từ chối hoặc cúp máy ngang, làm tôi cảm thấy rất chán nản và tự hỏi tại sao mình học RMIT ra mà lại phải làm những công việc vô cùng chán nản như vậy.
Tuy nhiên, tôi cố gắng đổi chiến thuật gọi để xem có khác đi hay không. Tôi lách qua người gác cổng điện thoại bằng lời đề nghị rằng công ty tôi muốn hợp tác và tài trợ cho trường để giúp các em của nhà trường hiểu được tính cách của mình và chọn đúng ngành nghề cho mình. Và cách này đã hiệu quả. Tuy nhiên, thử thách vẫn còn đó. Tôi được mời đến để trình bày về phương thức hợp tác với phó hiệu trưởng của trường. Tuy nhiên sau 5 phút, thì thầy đứng dậy và tiễn tôi nhanh ra khỏi cửa vì tôi quá nóng lòng muốn bán sản phẩm của mình. Tôi biết tôi đã sai ở đâu đó.
Tôi đã gặp sai người. Sau khi tôi dò hỏi nhiều lần, mới biết là một trường sẽ có hai phó hiệu trưởng, một phó hiệu trưởng đối nội và một phó hiệu trưởng đối ngoại. Và tôi đã gặp thầy phó hiệu trưởng đối nội nên những gì tôi mang đến trường không thuộc phạm trù công việc của thầy, vì vậy tôi đã không được thầy lắng nghe. Sau đó tôi gặp thầy phó hiệu trưởng đối ngoại thì mọi việc diễn ra một cách suôn sẻ. Tôi được lắng nghe trình bày từ đầu đến cuối và những bước tiếp theo đã được tiếp diễn.
Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với công việc thực tế, phải thử nghiệm để xác định những gì hiệu quả và những gì không. Sau đó, tôi cùng đồng nghiệp đi khắp các trường học ở Sài Gòn, từ các quận trung tâm đến những quận xa hơn như Tân Bình và Gò Vấp.
Công việc full-time đầu tiên
Sau 3 tháng thực tập tại công ty, tôi chính thức trở thành nhân viên và chuyển sang phòng marketing của toàn công ty. Tôi rất tự hào khi là một trong 15 người trong đợt thực tập vừa rồi được tuyển dụng chính thức. Công việc của tôi không thay đổi nhiều, vẫn là telesale hàng ngày, nhưng khó hơn vì sản phẩm lần này khá phức tạp, sản phẩm ERP và thuộc phân hệ kế toán, mà tôi chưa từng xem qua sản phẩm thực tế như thế nào. Trong suốt một năm, tôi liên tục gọi điện mời khách đến hội thảo, công việc không có nhiều tiến triển. Đến một ngày, sếp, hiện là bác CEO, gọi tôi lên họp và hỏi lý do tại sao công việc marketing vẫn trì trệ, không đổi mới, vẫn cứ lặp lại các phương pháp cũ. Lần đầu tiên tôi bị mắng nhiều đến như vậy. Và sau đó, tôi quyết định nghỉ ngang. Và đó cũng là bài học mất kiên nhẫn đầu tiên trong công việc của tôi.
Sáu tháng thất nghiệp
Sáu tháng ròng rã sau đó, tôi thất nghiệp, mặc dù đã đi phỏng vấn đủ chỗ tại đất Sài Gòn. Tôi phỏng vấn từ công ty phần mềm, công ty game, công ty điện máy đến công ty bảo hiểm nhưng đều nhận cái lắc đầu từ nhà tuyển dụng vì tôi quá non kinh nghiệm và bản thân cũng không có mục tiêu rõ ràng. Tôi nhớ nhất là khi đến phỏng vấn vị trí marketing tại một khách sạn có tiếng ở Sài Gòn, tôi không có bất kỳ kinh nghiệm nào cho vị trí này, chỉ có sự nóng lòng muốn có công việc và sự nhiệt tình học hỏi. Tuy nhiên, cô phỏng vấn tôi là người Philippines chỉ nói với tôi rằng đây là chỗ làm chứ không phải là chỗ đến học việc để được trả lương. Câu nói đó giúp tôi tỉnh giấc, không phải vì mình có bằng cấp, không phải vì mình có ý chí là sẽ được nhận, mà cái người ta cần là kinh nghiệm, và tôi không có bất kỳ sự nỗ lực nào để chứng minh mình đã có kinh nghiệm. Và tôi muốn chia sẻ bài học này với các bạn mới ra trường: nhà tuyển dụng sẽ không nhìn quá nhiều vào bằng cấp của các bạn và lòng nhiệt thành với công việc các bạn muốn có như thế nào, vì việc đó nằm ở thì tương lai. Người ta chỉ quan tâm là bạn đã làm những gì, nỗ lực như thế nào để có công việc mà các bạn mong muốn. Nếu tôi rất muốn vị trí marketing đó, tôi đã hành động, đã đi làm thêm, làm những việc nhỏ để tích lũy kinh nghiệm thực tiễn. Nhưng không, tôi chỉ cầm tấm bằng RMIT của mình và lòng nôn nóng có được việc, chứ chẳng hề có sự chuẩn bị nào cho công việc mà tôi muốn có.
Không có việc thì mình tạo việc
Sau 6 tháng ròng rã chạy khắp Sài Gòn phỏng vấn hết công ty này đến công ty kia, tôi quyết định tạo việc làm cho chính bản thân mình. Tôi mở dịch vụ thiết kế website và dịch vụ chụp hình sản phẩm cùng người bạn. Một tháng đầu tiên trôi qua chỉ có vài người bạn thân quen đặt hàng, và tôi tận dụng hết tất cả các vật dụng trong nhà để chụp hình mẫu. Tôi không biết làm thế nào để khách hàng tìm đến mình mặc dù đã đăng rất nhiều thông tin trên Facebook, và rồi tôi tình cờ biết đến SEO. Tôi mày mò tất cả thông tin về SEO trên mạng nhưng thông tin rất nghèo nàn, không có một hướng dẫn nào rõ ràng và cụ thể. Sau đó, tôi tìm đến những trang e-learning nước ngoài như Lynda.com (sau này Lynda được Microsoft mua lại và đổi thành LinkedIn Learning) vào những site torrent để tải bản lậu những khóa học đó về học. Đây là bước chân đầu tiên của tôi bước vào nghề Digital Marketing.
Tôi bắt đầu nhận những cuộc gọi hỏi thăm về dịch vụ đầu tiên khi đẩy top thành công các từ khóa về chụp hình sản phẩm. Đây là lần đầu tiên tôi khởi nghiệp hoặc đúng hơn là tự nghiệp để có tiền sống ở Sài Gòn. Lúc đó, chỉ có tôi và bạn của tôi làm và dùng sức của mình để kiếm tiền, chứ không hề biết khởi nghiệp và quản trị là gì. Chúng tôi chụp đủ loại các sản phẩm khách hàng giao tới, bao gồm quần áo, giày dép, thực phẩm và kể cả than củi. Kỷ niệm về sản phẩm than củi làm tôi nhớ nhất; tôi chụp hình than của công ty chuyên sản xuất than củi, cung cấp cho các nhà hàng nướng. Dù sản phẩm này không có gì đặc biệt, nhưng khi chụp, tôi tỉ mỉ đến độ đổ bóng của sản phẩm sao cho nổi bật hơn, và khi chỉnh sửa, tôi tách nền sản phẩm một cách cẩn thận để hình sản phẩm hoàn hảo và có chất lượng cao nhất. Sau khi chụp hình xong, tôi chở sản phẩm trả cho khách hàng từ Bình Thạnh đến quận 10, và trên đường đi, trời bắt đầu mưa lớn, dây buộc bị bung ra toàn bộ bao than đổ xuống đường. Tôi nghĩ lại khoảng thời gian cơ cực đó giúp tôi nhận thức rõ giá trị của những công việc sau này mà tôi có, và một viên gạch ý chí trong tôi đã được hình thành trong thời gian tự nghiệp đó.
Công việc full-time sau nửa năm làm cho chính mình
Sau nửa năm thất nghiệp và tự làm việc cho chính mình, tôi đi tìm việc trở lại và được một công ty về SEO phỏng vấn. Cũng nhờ những kiến thức tôi học được khi tự làm SEO cho dịch vụ chụp hình sản phẩm của mình, và tôi đã nhận được lời mời làm việc này. Đêm trước ngày tôi nhận việc đó, tôi nằm nghĩ rất nhiều về công ty. Vì đây là công ty của Singapore và có chi nhánh tại Úc cũng như các nước Đông Nam Á, tôi hình dung công ty rộng lớn với nhiều phòng họp bằng kính, nhân viên mỗi người một bàn làm việc chăm chú và hăng say.
Sáng hôm sau, tôi đến công ty để nhận việc, nhưng tôi không thấy công ty ở đâu cả. Đến đúng địa chỉ nhưng chỉ là một căn nhà bình thường với một bác bảo vệ ngồi dưới nhà. Tôi nghĩ tôi đã đến nhầm địa chỉ vì nghĩ là một công ty nhiều chi nhánh như vậy không thể nào nằm trong ngôi nhà bình thường được. Tôi hỏi bác bảo vệ: "Công ty này ở đây phải không bác?" Bác bảo vệ trả lời: "Đúng rồi, công ty trên lầu 2." Tôi đi thang bộ chật chội lên lầu 2 của căn nhà và thấy bảng tên công ty trước một căn phòng. Đúng là công ty đó ở đây rồi. Khi bước vào công ty, tôi gặp hai bạn nhân viên. Tôi gặng hỏi bạn nhân viên nam: “Các anh chị khác chắc đang đi gặp khách hàng rồi phải không em?" Bạn trả lời: “Không anh, công ty chỉ có 3 người thôi, còn một chị làm sale nữa mà hôm nay chị ốm nên không đến công ty. Mà may quá, nay có thêm anh trong công ty, giờ có 4 người." Tôi nghe xong thật sự sốc, khác xa với những gì tôi đã tưởng tượng vào đêm qua.
Tôi nhớ về một năm thất nghiệp và phải làm nhiều công việc khác nhau để kiếm sống, vì vậy tôi không ngần ngại khi gia nhập công ty này. Ngay ngày đầu, tôi đã tìm hiểu về các dự án mà họ đang thực hiện. Thật không tệ, khách hàng của công ty là những thương hiệu nổi tiếng trên thị trường, và các dự án cũng khá hấp dẫn. Tôi xem đây là cơ hội để áp dụng các kiến thức về SEO và digital marketing mà tôi đã học qua các khóa học online.
Trở lại hiện tại một chút, tôi tư vấn hướng nghiệp cho các bạn trẻ làm việc tại công ty tôi. Tôi hỏi các bạn muốn gì trong 3 năm tới, và hầu như các bạn đều trả lời rằng muốn trở thành team lead hoặc manager. Tôi hỏi các bạn rằng các bạn đã hình dung được con đường mình sẽ đi qua để đạt được kết quả đó chưa thì hầu hết các bạn đều trả lời là chưa hoặc rất chung chung. Tôi tư vấn cho các bạn rằng hầu như các bạn đều muốn kết quả, chứ chưa nghĩ đến quá trình để đạt được kết quả đó. Quá trình chính là những công việc từ nhỏ đến lớn, kể cả những công việc khó khăn mà các bạn cần tìm và làm để đi đến mục tiêu.
Do đó, quá trình là yếu tố quan trọng nhất để đi đến thành công và mang lại niềm đam mê trong công việc. Về chức danh và lương bổng, đó là những kết quả tất yếu sẽ đến sau khi các bạn vượt qua những khó khăn của quá trình đó. Quá trình không hề dễ dàng, đòi hỏi sự tập trung, kỷ luật và cam kết của bản thân. Kết quả từ đó mới bền vững, đồng thời cũng là một bước thang để chúng ta tiến lên các giai đoạn tiếp theo.
Kết quả không qua quá trình thì rất ngắn hạn và dễ bị phá vỡ. Ví dụ, bạn mong muốn trở thành sếp nhưng không trải qua quá trình rèn luyện, dù được đề bạt vào vị trí đó, bạn vẫn có chức danh nhưng không ai tin tưởng để bạn dẫn dắt vì niềm tin vào năng lực của bạn là không có.
Trở lại công ty SEO, ngày thứ hai đi làm của tôi để lại nhiều kỷ niệm khó quên về thực tế của ngành agency đến tận bây giờ. Tôi cùng chị sale đến gặp khách hàng (một thương hiệu thiết bị vệ sinh khá nổi tiếng). Khi vào phòng họp, câu hỏi đầu tiên khách hàng hỏi là tại sao kết quả lại tệ đến như vậy. Tôi cũng không biết giải thích cho khách hàng như thế nào vì tôi cũng mới vào công ty. Nhưng tôi chỉ lắng nghe những gì khách hàng không hài lòng và khó khăn đang gặp phải là gì. Tôi ghi chép lại cẩn thận để tôi hiểu lại những công việc đã làm cho họ nhưng không hiệu quả.
Đó là bài học mà tôi rút ra từ công ty đầu tiên khi tôi bị bác CEO mắng. Tôi không kiềm chế được cảm xúc của mình, không lắng nghe và không tìm hiểu lý do tại sao mình lại bị mắng, mình cần phải cải thiện những gì. Lúc đó tôi chỉ nghĩ duy nhất về cảm xúc của mình, và một năm thất nghiệp sau đó là bài học quý giá cho tôi khi không đối mặt với khó khăn thực tế, mà chỉ tìm giải pháp đơn giản hơn là từ bỏ.
Sau những lần tôi đi gặp khách hàng cùng chị sale, tôi hiểu rõ hơn về quá trình vận hành của việc kinh doanh. Ai cũng mong muốn bán được hàng để có doanh thu, khách hàng có tiền trả cho công ty tôi, và công ty tôi mới có thể trả lương cho tôi. Tôi nhớ có tháng khách hàng không trả tiền, cô chủ công ty cũng không xoay được tiền để trả lương cho nhân viên. Tôi mòn mỏi đợi đến ngày 20 của tháng nhưng vẫn chưa có lương, nhưng tôi hiểu rằng thời điểm đó kinh tế rất khó khăn (dư chấn sau khủng hoảng kinh tế 2008), không có công ty nào chi tiền để làm marketing và có việc làm là điều đáng quý, nên tôi kiên nhẫn tập trung học digital marketing và cố gắng làm tốt nhất có thể cho khách hàng.
Việc học digital marketing của tôi hồi năm 2011 cũng gian nan. Có những vấn đề mà tôi không biết giải quyết cho khách hàng của mình như thế nào, mặc dù tôi đã đọc rất nhiều website/forum về digital marketing lúc đó và đi hỏi những đàn anh trong ngành, nhưng cũng chỉ nhận được câu trả lời rất chung chung. Nhưng may mắn lúc đó, tôi có một người đồng nghiệp tại thị trường Úc, anh khá nhiệt tình chỉ dạy cho tôi. 3 ngày trong tuần, tôi ở lại công ty để gọi Skype cho anh (vì chênh lệch múi giờ), nhờ anh giải đáp giúp tôi những chỗ tôi bí và học thêm về digital marketing tại thị trường Úc.
Bước ra khỏi vùng an toàn
Tôi đã bắt đầu đi sâu hơn vào lĩnh vực digital marketing và nhận được lời mời từ công ty Victoria Hotels & Resorts để đào tạo về Google Analytics (GA) cho phòng marketing của họ. Thật lòng mà nói, kiến thức của tôi về GA lúc đó vẫn chưa đủ để giảng dạy cho người khác, nhưng tôi xem đó là một cơ hội để thoát khỏi vùng an toàn. Trong vòng 2 tuần, tôi đã luyện tập GA và chuẩn bị giáo trình cho buổi đào tạo một cách kỹ lưỡng nhất có thể. Buổi đào tạo diễn ra suôn sẻ, khác hẳn những lo lắng ban đầu của tôi. Khách hàng rất thích thú với các dữ liệu tôi cung cấp, họ tranh luận về những số liệu trong GA và ngạc nhiên với những insight về khách hàng mà trước đây họ chưa từng biết. Nhờ buổi đào tạo này, tôi bắt đầu yêu thích hơn dữ liệu và còn phát hiện ra đam mê trong việc giảng dạy.
Sau hơn một năm làm việc tại công ty này, tôi đã nhận được sự biết đến và yêu quý từ nhiều khách hàng. Khi tôi chuẩn bị rời đi, tôi gửi email tạm biệt đến các khách hàng phụ trách, và nhận được lời cảm ơn từ họ, bao gồm cả email của giám đốc Cheil Việt Nam chúc tôi may mắn. Cheil đã dạy tôi bài học về niềm tin vào sự tận tâm và tử tế.
Châu chấu đá xe và lòng tin vào sự tận tâm
Khi bước vào thang máy tại tòa nhà Bitexco, tôi cùng những đàn anh của các công ty agency lớn trên thị trường, những người mà tôi chưa từng nghĩ sẽ cùng tham gia nhận brief cho một dự án lớn từ Cheil. Một anh trong số đó hỏi tôi đến từ công ty nào. Tôi đáp: “Em đến từ công ty SEO agency”. Cả nhóm trong thang máy bật cười, nói rằng chưa bao giờ nghe thấy tên một công ty như vậy. Khi tôi vào phòng nhận brief, tôi chăm chú lắng nghe anh người Hàn Quốc giám đốc của Cheil trình bày brief và đây cũng là lần đầu tiên tôi biết đến một quy trình mời thầu chuyên nghiệp là như thế nào.
Dự án SEO lần này khá khó vì có quá nhiều rào cản kỹ thuật và chính sách công ty của khách hàng. Tuy nhiên, trong 2 tuần về nhà làm bài, tôi nghiên cứu thật kỹ website của khách hàng và các chi nhánh ở nước khác của họ để đưa ra một phương án tối ưu nhất. Khi đến pitching tôi khá hồi hộp nhưng cũng khá tự tin vì tôi đã dành quá nhiều thời gian nghiên cứu cho dự án này. Tôi trình bày bằng tiếng Anh cho anh người Hàn Quốc, những câu hỏi của ảnh về những rào cản, tôi không cảm thấy đó là câu hỏi thử thách khả năng mà như là cả 2 đang tìm ra một phương án tối ưu nhất cho dự án.
Hai tuần sau đó, tôi nhận được email trúng thầu, tôi vui mừng khôn xiết. Tôi email hỏi anh giám đốc, dưới tư cách cá nhân, là tại sao lại chọn công ty tôi. Anh trả lời một cách ngắn gọn: “Tôi tin bạn và tôi cảm nhận được sự tận tâm của bạn khi bạn trình bày phương án cho tôi, và phương án của bạn là phương án phù hợp nhất trong những phương án tôi nhận được”. Đây là bài học về sự tận tâm mà tôi học được. Tôi không chú trọng đến số tiền từ dự án, mà tập trung vào cách giải quyết vấn đề của khách hàng. Tôi mang tâm thế đó đến buổi pitching, và năng lượng này đã thể hiện rõ ràng tới khách hàng.
Đặt chân đến vùng đất lớn hơn và chính thức bước vào nghề marketing
Rời khỏi SEO agency để chuyển sang VNG, công ty mơ ước của tôi khi còn học đại học, một môi trường năng động của những người trẻ. Tôi đảm nhận vị trí SEO lead cho mảng game của công ty. Team tôi gồm 2 bạn, một bạn nữ bằng tuổi tôi và một bạn nam lớn hơn tôi một tuổi. Công việc làm SEO inhouse cũng không quá nhiều áp lực vì hầu hết các nguồn lực truyền thông của VNG rất mạnh, nên SEO của các website công ty cũng được hỗ trợ rất nhiều. Ngoài việc quản lý team SEO, tôi còn được sếp giao thêm nhiệm vụ chạy quảng cáo Google để hỗ trợ cho team SEM. Và tôi đã bị cuốn hút vào công việc này ngay lần đầu tiên khi đăng nhập vào tài khoản quảng cáo. Ngân sách quảng cáo quá lớn đối với tôi lúc đó và có quá nhiều thứ cần phải học. Nói thật, lúc đó tôi rất ngợp với khối lượng kiến thức mới cần tiếp thu trong thời gian ngắn, từ việc quản lý tài khoản quảng cáo, đo lường hiệu quả đến làm báo cáo.
Một bài báo cáo tôi làm cả buổi trời chưa xong vì trình độ Excel của tôi quá yếu, yếu đến nỗi tôi không biết Pivot trong Excel là gì. Tôi rút kinh nghiệm từ công việc đầu tiên đó là không để đến khi sếp mắng rồi mới đi giải quyết vấn đề, tôi mang máy đến tận bàn của các anh chị đồng nghiệp để nhờ hướng dẫn (đến bây giờ tôi vẫn có thói quen mang máy đến tận bàn để giải quyết vấn đề, kể cả đến bàn nhân viên của mình). Rất may mắn là các anh chị đồng nghiệp rất nhiệt tình hỗ trợ tôi và thậm chí đến bàn của tôi hướng dẫn một cách cận kẽ.
Có lần sếp tôi đi ngang và hỏi tại sao em không đi ăn trưa, tôi bảo tôi phải làm báo cáo cho xong. Với một phần là tôi sợ rớt thử việc. Tôi đã trải qua thất nghiệp rồi, đã làm những công việc khó khăn hơn rất nhiều rồi, nên tôi tự nhủ không bao giờ để mất công việc mơ ước này, mọi thứ đều quá tốt đối với tôi từ công việc, môi trường, đồng nghiệp và kể cả sếp, tất cả đều giúp tôi phát triển.
Mang team ra ánh sáng
Một ngày, sếp tôi nói với tôi vẻ mặt rất nghiêm trọng: “Tín, em cần ngồi lại với anh để các team sản phẩm biết sự tồn tại của team SEO và đóng góp của team em vào sự phát triển chung của công ty”. Tôi có nhiều suy nghĩ sau khi nghe sếp nói. Đúng thật là trước giờ chưa hề nghĩ đến sự phát triển của team, chỉ tập trung vào sự phát triển của bản thân và tôi nhận ra rằng vai trò của tôi đã khác rất nhiều so với khi tôi làm ở SEO agency. Tôi có trách nhiệm phát triển hai bạn mà tôi đang lead. Hiện tại, hai bạn nhân viên của tôi đang trong bóng tối, không có team nào biết đến sự tồn tại của hai bạn trong phòng marketing, và điều này rất khó để các bạn có thể phát triển trong công ty. Tôi nhận trách nhiệm này với sếp và bắt đầu chuẩn bị để trình bày cho các phòng ban khác về công việc team tôi đang làm và chúng tôi có thể giúp gì cho họ.
Khi tôi hoàn thành bài, sếp tôi góp ý và đề nghị tôi thử thuyết trình trước sếp. Tôi cảm thấy rất ngỡ ngàng và biết ơn vì chưa từng có ai đào tạo tôi tận tình như vậy, không chỉ về kiến thức chuyên môn mà còn về tư duy phát triển bản thân. Đến bây giờ tôi vẫn áp dụng cách thức đó với nhân viên của mình. Tôi hướng dẫn các bạn từng bước trong quá trình phát triển nghề nghiệp. Tôi không tiếc công sức đó, đôi khi đào tạo xong rồi sau đó có bạn báo nghỉ. Tôi nghĩ rằng tôi không làm việc đó cho chính tôi hoặc công ty của tôi, đơn giản chỉ là tôi muốn đóng góp một phần nhỏ sức lực của mình cho xã hội. Một giọt mưa không là gì cả, nhưng hàng triệu giọt mưa sẽ tạo thành dòng sông.
Đến ngày tôi thuyết trình cho các phòng ban sản phẩm. Tôi khá hồi hộp vì không ngờ lại đông đến như vậy. Có những câu hỏi rất khó và tôi đã được sếp của mình hỗ trợ (đến bây giờ tôi rất quý người sếp đó của mình và tôi coi anh ấy như thầy của mình đến tận bây giờ). Và sau những buổi thuyết trình đó nhiều người trong công ty biết đến tôi và nhờ tôi hỗ trợ rất nhiều. Đến cả phòng tài chính kế toán nhờ tôi training cho cả phòng về các chỉ số của digital marketing. Tôi rất vui về điều đó, không phải vì tôi được biết đến nhiều mà tôi đã làm được gì đó cho công ty của tôi.
Giật mình về trách nhiệm với nhân viên
Cũng gần một năm gắn bó với VNG, tôi được sếp cân nhắc giao cho team Google Ads. Từ một người không biết gì về Google Ads, được giao trọng trách trở thành trưởng nhóm Google Ads, đây đúng là một thử thách bước ngoặt đối với tôi. Bởi vì làm giỏi chuyên môn, nhưng việc dẫn dắt một team với những người dày dặn kinh nghiệm và cả lớn tuổi hơn tôi thì đúng là một việc khó khăn. Hầu như ban đầu mọi người đều không tin tôi có thể làm được, nhưng tôi lúc đó nghĩ đơn giản: mình không cần chứng tỏ mình là leader, mình là đồng đội của các bạn và cùng các bạn làm tốt công việc mỗi ngày. Nhưng vai trò của người leader không đơn giản như vậy, tôi bắt đầu được đặt đúng vào vai trò là leader sau đó.
Một hôm anh trưởng phòng sản phẩm chạy qua hỏi tôi tại sao số lượng người chơi lại rớt thảm hại như vậy. Có vấn đề gì đã xảy ra đối với kênh quảng cáo Google. Lúc đó tôi rất bối rối và định nói rằng do một anh trong team của tôi đã làm không tốt. Nhưng lúc đó có một dòng điện chạy ngang qua đầu ngưng lại tôi ngay lập tức. Tôi tự cảm thấy hổ thẹn khi mình lại đi đổ lỗi cho nhân viên của mình. Tôi biết rằng mình không còn là một cậu nhân viên ngơ ngơ ngáo ngáo mới vào công ty nữa, mà đang gánh trên vai một team chạy số cho nồi cơm của công ty. Tôi xin lỗi anh ấy và xin phép gửi giải trình sau đó. Bài học đó vẫn còn in sâu trong tôi đến tận bây giờ, có nhiều sự cố trong công việc rất căng thẳng, nhưng đó là vai trò của leader và nhân viên của mình xem mình là lead cũng từ những tình huống đó.
Khao khát được học
Môi trường VNG tạo quá nhiều điều kiện để tôi có thể học hỏi. Công ty có phòng L&D và thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo cho nhân viên nhằm phát triển kỹ năng và tư duy. Ngoài ra, tôi có hai người sếp kính mến luôn tạo điều kiện phát triển cho nhân viên của mình. Sếp thường thuê giảng viên bên ngoài về để đào tạo cho team. Tôi nhận ra rằng có những điểm mù mà tôi chưa nhìn thấy ở bản thân, nhờ vào cách lãnh đạo của sếp mà tôi biết mình còn thiếu sót nhiều thứ, chứ không bao giờ có tư tưởng mình là trên đỉnh núi. Sếp tôi từng nói nhiều cái mình biết chưa chắc đúng, có khi đó là liều thuốc độc đầu độc mình từ ngày này qua ngày khác. Tôi luôn tìm mọi cách để được học. Khi chưa lead team Google Ads, tôi lân la qua chị lead lúc đó xin được học và đề xuất có thể làm bất kỳ việc gì dù nhỏ cũng được. Đôi lần, chị từ chối không dám cho tôi đụng vào tài khoản quảng cáo vì sợ tôi chạy không đúng. Nhưng vì sự lì của tôi mà chị đã cho tôi chạy những chiến dịch nhỏ nhỏ.
Đến mùa game thấp điểm (vào những tháng đầu năm), cả team dành thời gian để test game mới. Nhưng tôi không mê game lắm, nên tôi dành thời gian rảnh để học thi chứng chỉ Google. Thời đó, ai có chứng chỉ Google là rất xịn sò, nên tôi cố gắng thi cho bằng được. Google có 3 chứng chỉ bao gồm Search Ads, Display Ads và Google Analytics, và phải bỏ tiền ra để thi (khoảng $100 cho một chứng chỉ), cũng may mắn là VNG là khách hàng chiến lược của Google, nên tôi được thi miễn phí. Tôi cày ngày cày đêm để học sâu về các nền tảng của Google, và cuối cùng tôi cũng có tất cả các chứng chỉ. Đó là nền tảng vững chắc để đưa tôi đến những vị trí mới của những công ty sau này.
Chiếc bàn làm việc đầu tiên
Dù ở đâu thì vật đầu tiên tôi mang về nhà của mình đó là chiếc bàn làm việc. Tôi coi nó là thánh đường của mình, là nơi tôi trao dồi kiến thức mỗi đêm hoặc OT tại nhà. Những ngày làm việc ở VNG, thời gian biểu của tôi bắt đầu ổn định; sáng sớm tôi chạy từ Bình Dương lên Lê Đại Hành để làm việc, tối khoảng 7 giờ tôi về đến nhà và tranh thủ ăn cơm để viết blog chia sẻ về kiến thức digital marketing mà tôi đã học được.
Lúc đó, VNG có thanh lý bàn làm việc, mà bàn làm việc của công ty thì quá xịn nên tôi nhất quyết phải mang một cái về nhà cho bằng được. Tiền công xe chở về Bình Dương cũng gần 500K, nên tôi quyết định chở bằng xe máy của mình. Nghĩ là đơn giản cứ từ từ tà tà thì sẽ về đến nhà. Nhưng không, gần 10 giờ đêm tôi mới đến nơi vì cái bàn quá nặng, liên tục bị tụt dây và rơi xuống đường. Khi mang được bàn về nhà, tôi rất vui và hãnh diện vì cuối cùng mình cũng có chỗ để mỗi tối viết blog và làm việc.
Chiếc bàn đó là bước đầu tiên tôi làm để hiện thực hóa những gì tôi muốn. Tôi muốn mình phát triển hơn, thăng tiến trong nghề nghiệp, nên nó giúp tôi có thể ngồi hàng giờ mỗi đêm để cấu trúc lại tư duy, trao dồi kiến thức và biến những gì tôi suy nghĩ thành hiện thực. Nên tôi thường khuyên các bạn nhân viên trẻ là tìm một chiếc bàn đầu tiên cho mình.
Có một câu nói của nhà văn Mary Karr mà tôi rất tâm đắc:
“Nghệ thuật viết là nghệ thuật đặt mông lên ghế”
Em đã đọc hết. Cảm ơn anh vì bài viết rất hay ạ